Hoe werkt ARIADNEplus?
De ARIADNEplus catalogus kan worden doorzocht op basis van de drie facetten “wanneer” (tijd), “waar” (plaats) en “wat” (object), of op kernwoorden die deel uitmaken van een gecontroleerde woordenlijst. Een zoekopdracht levert een lijst van datasets op, met een korte samenvatting van de inhoud en een link naar de brondata. Via deze link kan toegang tot de data zelf worden verkregen, indien dit wordt toegestaan door de eigenaar van de data. Het project verplaatst of verandert de data niet, maar richt zich op de metadata van datasets. De datasets worden door de rechthebbenden onderhouden en gecontroleerd. Op dit moment maken zo’n 2 miljoen datasets onderdeel uit van deze catalogus, corresponderend met een schat aan informatie. Een dataset kan bijvoorbeeld een compleet rapport met daaraan gerelateerde afbeeldingen en tekeningen bevatten, of een complete database met duizenden individuele records. De catalogus omvat een grote variëteit aan datasets. Dit loopt van individuele vondsten tot aan de inventarisatie van een gehele site, en van het verslag van een eenmalige interventie tot aan rapportages van langlopende archeologische projecten.
Toegang tot de catalogus is gratis.
ARAIDNEplus gaat verder dan ARIADNE wat betreft geografische en temporele spreiding. Het aantal mogelijke onderwerpen is ook vergroot, zodat nu uitgebreidere informatie over wetenschappelijke analyses kan worden opgenomen. ARIADNEplus zal ook diensten aanbieden om deze informatie te verwerken en te hergebruiken. ARIADNEplus is opgestart om onderzoekers te ondersteunen, maar wij denken dat het eveneens belangrijk en nuttig kan zijn voor erfgoedinstellingen en erfgoedspecialisten.
Het ARIADNEplus partnerschap
De 41 ARIADNEplus partners komen uit 23 Europese landen, plus 4 internationale partners.
Kijk hier welke partners er uit jouw land komen.
Strategie en beleid
Het werkplan van ARIADNEplus omvat verschillende activiteiten om relevant beleid voor data vast- en voor te stellen. Hieronder valt bijvoorbeeld het toepassen van de FAIR-principes en het certificeren van digitale depots. Kerntaken zoals het ontwikkelen van richtlijnen voor het creëren, beheren en onderhouden van archeologische digitale depots zullen worden meegenomen. Zo zal ARIADNEplus onder andere een Data Management Plan (DMP) verspreiden, dat is aangepast aan de behoeften van archeologisch onderzoek en voldoet aan EU vereisten en standaarden. Het opstellen van een DMP zal verplicht worden voor al het onderzoek dat gefinancierd wordt, en is in sommige Europese landen zelfs al verplicht.
Er is een Europese crisis op het gebied van fysieke depots en een urgente behoefte aan richtlijnen hiervoor, maar het incorporeren van digitale depots is net zo belangrijk. Richtlijnen zouden bij uitstek interessant kunnen zijn voor erfgoedspecialisten en de instellingen waaraan zij verbonden zijn. Daarnaast kan onze activiteit op het gebied van strategie en beleid de basis leggen voor trainingen aan gebruikers, onderzoekers en managers. Om tegemoet te komen aan de verschillende gemeenschappen die we tot onze doelgroep rekenen zal al het ondersteunend materiaal, opgesteld in het Engels, worden vertaald in verschillende EU-talen. Hierbij wordt rekening gehouden met lokale wet- en regelgeving en onderlinge verschillen in behoefte.
ARIADNEplus beperkt zich met de activiteiten op het gebied van strategie en beleid niet tot louter onderzoek. Indien er een specifieke vraag of interesse over bijvoorbeeld erfgoedbeheer of het conserveren van een archeologische site blijkt zal dit ook worden meegenomen.
Netwerken en training
Het samenbrengen van een grote, actieve en geïnformeerde gemeenschap is een van de doelen van het ARIADNEplus project. Om dit te bereiken zien we initiatieven zoals workshops, sessies tijdens evenementen, ontmoetingen en aangewezen communicatiekanalen voor ons. Speciale aandacht zal uitgaan naar regio’s of landen waar processen rondom het creëren, verwerken en beheren van archeologische datasets minder sterk ontwikkeld zijn dan in andere landen. Een werkgroep gericht op Midden- en Zuid-Europa is al opgericht. Op eenzelfde wijze zullen groepen samengesteld op basis van specifieke behoeften, zoals musea en archeologische sites, benaderd worden. Hetzelfde geldt voor groepen met specifieke rollen binnen de erfgoed en archeologie sectoren, zoals sitebeheerders, museum curators, onderzoekers en wetenschappers, docenten en communicatiemedewerkers.
Veel van de netwerkactiviteiten hebben een duidelijke trainingscomponent. Hierbij zal trainingsmateriaal voor direct gebruik worden verstrekt, zoals documentatie en richtlijnen. Ook kan je denken aan bijvoorbeeld webinars, voor indirect gebruik.
Het ARIADNEplus trainingsplan voorziet ook in specifieke trainingsactiviteiten. Dit kan in de vorm van tutorials en trainingworkshops, maar ook als kennisoverdracht-acties bij individuele projecten, waar een klein team rechtstreeks ondersteund wordt door ARIADNEplus-experts.
Alle trainingsactiviteiten zijn kosteloos toegankelijk voor deelnemers; de meesten bieden de mogelijkheid tot een tegemoetkoming in de kosten voor de reis en levensonderhoud. De documentatie van de trainingen is meestal in het Engels, maar bij voldoende vraag kunnen vertalingen beschikbaar worden gesteld.
Technologie
De meeste technologie die wordt ingezet bij ARIADNEplus is erop gericht om de data-integratiedoelen van het project te bereiken, zoals het creëren van een doorzoekbare catalogus en het ontwikkelen van een Linked Open Data benadering. Hiernaast spelen de datadiensten die door dit project beschikbaar zullen worden een essentiële rol. Hieronder vallen hulpmiddelen voor het analyseren van data, zoals data-mining en Natural Language Processing, of voor synthetisering van data, zoals visualisatie van afbeeldingen en 3D. Ook het plaatsen van data op een kaart of een tijdslijn of het doorzoeken van data door Linked Data te gebruiken behoort tot de mogelijkheden.
ARIANDNEplus maakt gebruik van meertalige woordenlijsten, om het mogelijk te maken query’s met zoekwoorden in verschillende talen op te stellen. Zo kunnen documenten die niet in het Nederlands zijn geschreven met Nederlandse begrippen worden doorzocht.
We zullen ook een aantal proefapplicaties ontwikkelen, om het gebruik van de diensten te laten zien aan de hand van voorbeelden. We kunnen overwegen om onderzoeksscenario’s die nu nog niet zijn opgenomen in de portfolio van ARIADNEplus toch toe te voegen. Er kan in ieder geval altijd op een hoog niveau hulp worden geboden door teams bestaande uit leden van het ARIADNEplus-partnerschap en de top van Europees onderzoek op het gebied van digitale archeologie.
Bezoek onze website (www.ariadne-infrastructure.eu) en gebruik het portaal (www.ariadne-infrastructure.eu/portal/) voor verdere informatie over onze diensten op het gebied van dataverwerking. (In het Engels).
Hierom is ARIADNEplus belangrijk voor onderzoekers
De ARIADNEplus catalogus beslaat een groot aantal digitale archeologische depots, in de praktijk vrijwel alle Europese. Archeologen kunnen de catalogus gebruiken om onderzoekswerk aan te vullen met waardevolle informatie die anders niet direct toegankelijk zou zijn. Toegang tot de catalogus en de aanverwante diensten is gratis. De catalogus en de bijbehorende diensten zijn toegespitst op onderzoeksactiviteiten, en faciliteren het ontdekken, gebruiken en hergebruiken van data.
Trainingen en activiteiten op het gebied van kennisoverdracht zijn ontwikkeld om aan de behoeften van onderzoekers te voldoen, met name bij het gebruik van informatietechnologie. Tijdens het vorige ARIADNEproject hebben honderden onderzoekers succesvol deelgenomen aan trainingen en hebben ongeveer 70 projecten individuele ondersteuning verkregen bij het beheren van de digitale uitkomsten van archeologisch onderzoek.
ARIADNEplus zal elk mogelijk datagerelateerd probleem dat naar boven komt in de context van een archeologisch onderzoek in beschouwing nemen, en zal adviseren over het gebruik van de door ARIADNEPlus aangeboden diensten om het probleem aan te pakken. U kunt contact opnemen met ARIADNEplus via een lokale partner of via de centrale projectorganisatie om een persoonlijk antwoord op uw vragen te ontvangen.